Langsung ke konten utama

BAB BAI’ (JUAL-BELI)



BAB BAI’ (JUAL-BELI)
1.      Menjual Sepeda Motor Kreditan yang masih belum Lunas
Diskripsi masalah:
Sekarang sudah banyak berlaku, orang membeli sepeda motor atau sejenisnya secara kredit. Bahkan belum sampai lunas angsurannya, ada yang sudah dijual lagi.
Pertanyaan:
Bagaimana hukum jual-beli barang kreditan yang masih belum lunas angsurannya tersebut?
Jawaban:
Hukumnya boleh, bilamana dalam pengambilan kredit tersebut tidak ada syarat yang bertentangan dengan muqtadlol aqdi (nafas aqad) baik dalam waktu aqad ataupun dalam waktu khiyar.
Pengambilan ibarat:
1.      Kifayatul Akhyar, juz I, hal. 247
2.      Bujairomi alal Manhaj, juz II, hal. 209

وفى كفاية الأخيار، ج 1 ص 247، مانصه:
ولا بيع ما ابتاعه حتى يقبضه تقدير الكلام ولا يجوز بيع الذى ابتاعه حتى يقبضه سواء كان عقارا أو غيره اذن فيه البائع أم لا، و سواء أعطى المشترى الثمن أم لا، وحجة ذلك ما روى حكيم ابن حزام بالزاى المقبوطة رضى الله عنه قال قلت يارسول الله إنى ابتاع هذه البيوع فما يحل لى وما يحرم علي. قال يا ابن أخى: لا تبيعن شيئا حتى تقبضه.
وفى بجيرمى على المنهج، ج 2 ص 209، مانصه:
الحاصل من كلامهم ان كل شرط مناف لمقتضى العقد انما يبطله إذا وقع فى صلبه أو بعده وقبل لزومه بخلاف مالو تقدم عليه ولو فى مجلسة شرح م ر (وقوله وقبل لزومه) شامل لخيارالشرط وهو كذلك كما فى شرح حج. اهـ
2.      Jual-Beli Surat Ijin atau Sejenisnya
Diskripsi masalah:
Di dalam lembaga pendidikan terdapat praktik penjualan surat ijin untuk tidak mengikuti sekolah, musyawaroh atau kegiatan lainnya, yang mana surat ijin tersebut hanya berlaku sejak dikeluarkannya hingga batas waktu tertentu (tiga hari, misalnya).
Pertanyaan:
Bagaimanakah hukum jual-beli surat ijin tersebut? Kalau tidak sah, bagaimana jalan keluarnya?
Jawaban:
Jual-beli surat ijin sebagaimana yang telah berlaku, hukumnya adalah sah, kecuali bila terjadi pada surat ijin yang tidak mutamawal, (tidak mempunyai nilai/harga) karena sudah tidak berlaku.
Jalan keluar: bila surat ijin tersebut sudah tidak mutamawal, maka bisa dengan naqlul yad (memindah kekuasaan).
Pengambilan ibarat:
1.      Bughyatul Mustarsyidin, hal. 212
2.      Nihayatul Muhtaj, juz III, hal. 395
3.      Tarsyihul Mustafidin, hal. 215
4.      Al-Asybah wan Nadho`ir, hal. 197
وفى بغية المسترشدين، ص 212، مانصه:
قال لها ان أعطيتنى الورقة فأنت طالق وهى لاتساوى ربع ديوانى ولكن فيها مكتوب صداقها الآجل فاعطته إياها طلقت بائنا وان قلت قيمة الورق إذ يصح الخلع بأقل متمول كالصداق والمبيع مما زاد على حبة البر جعله ثمنا ونحوه. اهـ
وفى نهاية المحتاج، ج 2 ص 359، مانصه:
(الثانى) من شروط البيع (النفع) به شرعا ولو مآلا. (قوله الثانى النفع) أى بما وقع عليه الشراء وحده ذاته فلا يصح مالا ينتفع به بمجرده وان تأتى النفع به بضمه إلى غيره كما سيأتى فى نحو حتى حنطة ان عدم النفع اما للقلة كحبتى بر واما للخسة كالحشرات. اهـ
وفى ترشيح المستفيدين، ص 315، مانصه:
يؤخذ منه جواب سؤال وقع عما أحدثه سلاطين هذا الزمان من الورق المنقوشة بصور مخصوصة الجارية فى المعاملات كالنقود الثمنية هل يصح البيع والشراء بها ويصير المملوك منها أو بها عرض التجارة تجب زكاته عند تمام الحول والنصاب، وحاصل الجواب: ان الورقة المذكورة لا تصح المعاملة بها ولا يصير المملوك منها أو بها عرض تجارة فلا زكاة فيه فان من الشروط المعقود عليه ثمنا أو مثمنا ان يكون فى حد ذاته منفعة مقصودة يعتد بها شرعا بحيث تقابل بمتمول عرفا فى حال الإختيار والورقة المذكورة ليست كذلك فان الإنتفاع بها للمعاملات انما هو بمجرد حكم السلاطين بتنزيلها منزلة النقود ولذا لورفع السلاطين ذلك الحكم أو مسخ منها رقم لم يعامل بها ولا تقابل بمال نعم يجوز أخذ المال فى مقابلة رفع اليد عنها أخذا مما قدمته عن ع ش. اهـ
3.      Jual-Beli Ayam Hidup dengan Ditimbang
Diskripsi masalah:
Banyak terjadi di pasaran, transaksi jual-beli ayam atau sebangsanya yang masih hidup, dengan ditimbang pakai kilograman.
Pertanyaan:
Bagaimanakah hukum jual-beli tersebut?
Kalau tidak boleh, bagaimana jalan keluarnya?
Jawaban:
Hukum jual-beli ayam hidup atau sebangsanya tersebut ditafsil:
1.       Apabila ayam tersebut mu’ayyan (ditentukan) maka hukumnya boleh (sah).
2.       Apabila ayam tersebut tidak mu’ayyan (hanya disifati dan masih dalam tanggungan penjual/sistem pesanan) maka hukumnya tidak sah.
Jalan keluar: agar aqad tersebut bisa menjadi sah, maka hendaknya timbangan tersebut tidak dijadikan ukuran untuk mengetahui ayam yang dijual. Jadi praktiknya tetap memakai hitungan (per ekor).
Pengambilan ibarat:
1.      Bujairomi Khotib, juz III, hal. 6
2.      ِِِAl-Majmu’, juz XIII, hal. 149 – 150
وفى البجيرمى على الخطيب، ج 3 ص 6، مانصه:
والشرط الخامس العلم به للعاقدين عينا وقدرا وصفة على ما يأتى بيانه حذرا من الغرر لما روى مسلم أنه صلى الله عليه وسلم نهى عن بيع الغرر. (قوله عينا) اى فى المعين غير المختلط وقدرا وصفة فى المعين المختلط –إلى ان قال– والحاصل  ان المبيع إن كان معينا غير مختلط بغير المبيع كفت معينته عن معرفة قدره تحقيقا بمعنى انه لا يشترط معرفة القدر بكيل ولا وزن ولا ذرع وان كان فى الذمة او مختلطا بغيره كصاع من صبرة فالشرط العلم بقدره وصفته لا عينه. اهـ
وفى المجموع ، ج 9 ص 149 – 150 ، مانصه:
قال الشافعى في الأم باب لحم الوحش, ويجوز السلف فى لحم الطير كله بصفة وسمانة وانقاء ووزن , غير انه لا سن له , وانما يباع بصفة مكان السن بكبير وصغير. وما احتمل ان يباع مبعضا بصفة موصوفة, وما لم يحتمل ان يبعض لصغره وصف طائره وسمانته واسلم فيه بوزن, لا يجوز ان يسلم فيه بعدد وهو لحم,  انما يجوز العدد فى الحى دون المذبوح, والمذبوح طعام لايجوز الا موزونا. اهـ
4.      Jual-beli Minyak Wangi Gram-graman dengan Pelayanan cc
Diskripsi masalah:
Seringkali kita jumpai, transaksi jual-beli yang kelihatannya kurang cocok. Misalnya: jual-beli minyak wangi dengan aqad gram-graman, namun praktiknya diukur memakai takaran (cc/mili miter).
Pertanyaan:
Bagaimanakah hukum jual-beli tersebut?
Bila tidak boleh, bagaimana jalan keluarnya?
Jawaban:
-          Hukum jual-beli tersebut adalah sah, namun mengenai penerimaannya adalah fasid (tidak sah).
-          Apabila penerimaan dalam jual-beli ini bisa menjadi sah, maka jalan keluarnya adalah dengan mengukur ulang dengan ukuran yang telah ditetapkan di dalam aqad. Apabila sudah terlanjur, maka bisa dengan jalan taodli (saling merelakan).
Pengambilan ibarat:
1.      Fathul Jawad, juz I, hal. 414
2.      As-Syarwaniy, juz IV, hal. 418
3.      Al-Majmu’, juz IX, hal. 278

وفى فتح الجواد، ج 1 ص 414، مانصه:
اما ما بيع تقديرا كأرض وثوب ذرعا ولبن أو ماشية عدا وبر كيلا أو وزنا ككل ذراع أو صاع بدرهم فلا يكفى فى قبضه النقل الا مع التقدير بما قدر به عن ذرع باعجام الذال فى الاول وعد فى الثانى وكيل أو وزن فى الثالث والواو بمعنى أو التى بأصله ولا يكفى التقدير بغير ماقدر به فى العقد وحينئذ لا يكتفى بواحد من هذه الاربعة عن غيره منها اذا كان هو المقدر به فى العقد مما قدّر فيه بكيل فقبض بوزن مثلا أو جزافا وان أخبره البائع بقدره وصدقه يفسد قبضه فلا يفيد صحة تصرف ولكن ضمن به المقبوض لانه بيده. اهـ
وفى المجموع على شرح المهذب، ج 9 ص 278، مانصه:
قال أصحابنا وقبض ما اشتروا كيلا بالوزن أو وزنا بالكيل كقبضه جزافا ولو قال البائع: خذه فانه كذا فاخذه مصدقاله فالقبض فاسد أيضا حتى يقع اكتيال صحيح فان زاد رد الزيادة فان نقص اخذ التمام. اهـ
5.      Mengganti Susuk (kelebihan belanja) dengan Barang Seharga
Diskripsi masalah:
Sering terjadi pada transaksi jual-beli dalam mengembalikan uang susuk (kelebihan belanja) tidak dengan semestinya, tapi dengan barang lain yang pas harganya dengan uang kelebihan tadi. Misalnya: harga rokok Rp. 900,- si pembeli membayar dengan uang sebesar Rp. 1.000,- karena mencari susuk tidak ada, maka si penjual memberikan korek atau sejenisnya sebagai pengganti dari kelebihan uang belanja tadi. Dalam hal ini terkadang si pembeli menerimanya dengan terpaksa (ngrundel: jawa)
Pertanyaan:
a.       Bagaimanakah hukum perbuatan si penjual tadi?
b.      Bila penjual dalam memberikan mabi’ (rokok) dan korek api (pengganti susuk) dalam waktu yang sama, manakah yang menjadi aqad bai’ (jual-beli)?
c.       Sahkah aqad jual beli tersebut?
Jawaban:
Pada hakekatnya dalam pelaksanaan jual-beli tersebut, si penjual memberikan korek atau sejenisnya sebagai pengganti kelebihan uang, setelah jadinya aqad jual-beli rokok seharga Rp. 900,- tadi. Dengan demikian menjawab pertanyaan di atas adalah sebagai berikut:
a.       Hukum perbuatan penjual rokok tadi diperbolehkan, dengan mengikuti qoulnya ulama yang memperbolehkan bai’ mu’athoh atau istibdal ‘anid dain dengan tanpa sighot.


Keterangan:

1.      Perlu diketahui bahwa keterpaksaan (nggrundele ati) dari musytari (pembeli) di atas tidak bisa merusak sahnya aqad, sebab musytari masih bisa khiyar (memilih/meminta apa yang disenangi) sebagai penggnti susuk.
2.      Untuk pertanyaan bagian b dan c, jawabannya sudah terkandung dalam jawaban di atas, oleh karenanya musyawirin menganggap gugur.
Pengambilan ibarat:
1.       Sulaiman al-Jamal, juz III, hal. 164
2.       I’anatut Tholibin, juz III, hal. 4
3.       Al-Bajuri, juz I, hal. 341
4.       As-Syarqowi, juz II, hal. 18-19
وفى سليمان الجمل، ج 3 ص 164، مانصه:
وصح استبدال ولو فى صلح عن دين غير مثمن بغير دين كثمن فى الذمة ودين قرض واتلاف، اهـ (قوله وصح استبدال) بشرط ان يكون الاستبدال بإيجاب وقبول والا فلا يملك ما يأخذه قاله السبكى وهو ظاهر وبحث الاذرعى الصحة بناء على صحة المعاطاة اهـ
وفى إعانة الطالبين، ج 3 ص 4، مانصه:
(والحاصل) المعاطاة هى ان يتفق البائع والمشترى على الثمن والمثمن ثم يدفع البائع المثمن للمشترى وهو يدفع الثمن له سواء كان مع سكوتهما او مع وجود لفظ ايجاب او قبول من احدهما او مع وجود لفظ منهما لكن من الالفاظ المتقدمة، اهـ
وفى الباجورى، ج 1 ص 341، مانصه:
(قوله ولا بد فى البيع الخ) -إلى أن قال- فلا يصح البيع بالمعاطاة ويرد كل ما اخذه ان يبقى او بدله ان تلف فلا مطالبة به فى الاخرة لطيب النفس به واختار النووى وجماعة صحة البيع بها فى كل ما يعده الناس بيعا لان المدار فيه على رضا المتعاقدين ولم يثبت اشتراط لفظ فيرجع فيه الى العرف وخصص بعضهم جوازه بالمحقرات كرغيف عيش ونحوه فينبغى تقليد القائل بالجواز للخروج من الاثم فإنه مما ابتلى به كثير. اهـ
وفى الشرقاوى، ج 2 ص 18-19، مانصه:
(باب لزوم البيع) (اذا وجدت صيغته والعاقدان رشيدان مختاران والمبيع مملوك) هو من زيادتى (طاهر منتفع به مقدور على تسليمه معلوم لهما وللعاقدين عليه ولاية وانقطع الخيار) اى خيار المجلس وخيار الشرط (لزم) البيع فلا يلزم بل لايصح بلا صيغة ولابغير عاقدين متصفين بما مر. اهـ

6.      Membuat Robot dan Menggunakannya Untuk Jual-beli
Diskripsi masalah:
Telah kita ma’lumi, bahwa robot adalah alat yang mampu melakukan sebagian besar kegiatan manusia. Misalnya untuk berjualan. Ia dapat mengeluarkan barang-barang yang dikehendaki pembeli, dan dapat memberikan uang kembali (susuk: jawa).
Pertanyaan:
1.      Bagaimana hukum robot dan menggunakannya?
2.      Bagaimana hukum jual-beli dengan memakai robot?
3.      Apa yang harus diperbuat si penjual dan pembelinya, kalau ternyata hukumnya tidak sah?
Jawaban:
1.      Hukum membuat robot tidak boleh (haram), apabila berbentuk hewan yang dimungkinkan hidup. Apabila tidak, maka ada khilaf antara para ulama. Adapun hukum menggunakannya, Haram apabila berbentuk hewan yang dimungkinkan hidup.
2.      Hukum jual-beli dengan memakai robot Tidak sah dan Haram, apabila robot tersebut sebagai ‘aqid. Dan kalau sebagai pembantu saja yakni yang menangani jual-beli adalah si pemilik sendiri, maka hukumnya sah.
3.      Apabila jual-beli tersebut tidak sah (karena robot berlaku sebagai ‘aqid) dan barang yang dijual-belikan masih dalam kekuasaan masing-masing pihak, maka keduanya harus saling mengembalikan.
Pengambilan ibarat:
1.      Al-Jamal, juz IV, hal. 276
2.      Tarsyikhul Mustafidin, hal. 213
وفى الجمل، ج 4 ص 276، مانصه:
(وحرم تصوير حيوان) ولو على نحو ارض قال المتولى ولو بلا رأس لخبر البخارى اشد الناس عذابا يوم القيامة الذين يصورون هذه الصورة ويستثنى لعب البنات لان عائشة كانت تلعب بها عنده صلى الله عليه وسلم رواه مسلم، وحكمته تدريبهن أمر التربية . اهـ

وفى صحيفة 275
(قوله صورة حيوان) -إلى أن قال- وعبارة شرح م ر وصورة حيوان مشتملة على ملا يمكن بقاؤه بدونه دون غيرها. اهـ
وفى ترشيح المستفدين، ص 213، مانصه:
فلا ينعقد اى البيع بالمعاطاة لكن اختير الانعقاد بكل ما يتعارف البيع بها فيه كالخبز واللحم دون الدواب والاراضى فعلى الاول المقبوض بها كالمقبوض بالبيع الفاسد أى فى احكام الدنيا اما فى الاخرة فلا مطالبة بها.
(قوله لكن اختير الخ) -إلى أن قال- قلت ومما عمت به البلوى بعثان الصغائر لشراء الحوائج واطردت به العادة فى سائر البلاد وقد تدعو الضرورة الى ذلك فينبغى الحاق ذلك بالمعاطاة إذا كان الحكم دائرا على العرف مع ان المعتبر فى ذلك التراضى ليخرج بالصيغة عن أكل مال الغير بالباطل فانها دالة على الرضى (قوله فى احكام الدنيا) اى فيجب على كل من العاقدين بالمعاطاة رد ما اخذه ان كان باقيا وبدله ان تلف. اهـ
7.      Menjual Lampu Masjid yang Sudah tak Terpakai
Pertanyaan:
Lampu waqof untuk masjid yang sudah tidak digunakan lagi, karena sudah ada listrik apakah boleh dijual demi kemaslahatan masjid tersebut?
Jawaban:
Tidak boleh dijual, tapi boleh dipinjamkan ke masjid lain.
Pengambilan ibarat:
1.      Fatawi al-Kubro, juz III, hal. 288-289
2.      Mizanul Kubro, juz I, hal. 228
وفى الفتاوى الكبرى، ج 3 ص 288- 289، مانصه:
(وسئل) عمن جدد مسجدا اوعمره بالات جدد وبقيت الالة القديمة هل تجوز عمارة مسجد آخر قديم بها أو لا فتباع ويحفظ ثمنها أولا (فأجاب) بقوله نعم تجوز عمارة مسجد قديم أو حادث بها حيث قطع بعدم احتياج المسجد الذى هى منه إليها قبل فنائها ولا يجوز بيعها بوجه من الوجوه -إلى أن قال- ويفعل الحاكم بما فى المسجد الخراب من حصر وقناديل ونحوها ذلك فينقلها الى غيره عند الخوف عليها والله سبحانه وتعالى أعلم . اهـ
وفى الميزان الكبرى، ج 1 ص 228، مانصه:
واتفقوا على انه اذا خرب الوقف لم يعد الى ملك الواقف ثم اختلفوا فى جواز بيعه وصرف ثمنه فى مثله وان كان مسجدا فقال مالك والشافعى يبقى على حاله ولا يباع وقال أحمد يجوز بيعه وصرف ثمنه فى مثله وكذلك فى المسجد اذا لايرجى عوده وليس عند أبى حنيفة نص فيها. اهـ
8.      Jual-Beli dengan Tanpa Penjaga dan Kasir
Pertanyaan:
Bagaimana hukum jual-beli dengan cara: penjual menyediakan barang yang dijual dengan harga pasti. Di sampingnya disediakan tempat uang dengan tanpa penjaga. Jika pembeli berniat, dapat langsung mengambil barang dan meletakkan uang, serta mengambil uang kembali (susuk) sendiri.
Jawaban:
Hukum jual-beli tersebut Boleh, menurut ulama yang memerbolehkan bai’ mu’athoh (jual-beli tanpa aqad) sedangkan barangnya harus berupa sesuatu yang kurang berharga menurut ukuran ‘urf (pandangan umum).
Pengambilan ibarat:
Al-Majmu’, juz IX, hal. 262-264
وفى المجموع، ج 9 ص 262-264، مانصه:
ثم ان الغزالى والمتولى وصاحب العدة والرافعى والجمهور نقلوا عن ابن سريج انه تجوز المعاطاة فى المحقرات وهو مذهب ابى حنيفة فإنه جوزها فى المحقرات دون الاشياء النفيسة، -إلى أن قال- (فرع) صورة المعاطاة التى فيها الخلاف السابق ان يعطيه درهما أو غيره ويأخذ منه شيئا فى مقابلته ولا يوجد لفظ او يوجد لفظ من احدهما دون الاخر فاذا ظهر والقرينة وجود الرضى من الجانبين حصلت المعاطاة وجرى فيها الخلاف، -إلى أن قال- (فرع) الرجوع فى القليل والكثير والمحقر والنفيس الى العرف فما عدّوه من المحقرات وعدوه بيعا فهو بيع والا فلا، هذا هو المشهور تفريعا على صحة المعاطاة. اهـ
9.      Jual-beli Azimat, Jaljalut dan Sejenisnya
Pertanyaan:
Bagaimana hukumnya menjual Azimat, Jaljalut atau sejenisnya?
Jawaban:
Hukum menjualnya adalah tafsil:
a.       Boleh dan sah, jika yang membelinya seorang muslim dan si penjual tidak mengetahui bahwa azimat tersebut akan digunakan kemaksiatan. Dan haram, jikalau si penjual tahu bahwa azimat tersebut akan digunakan kemaksiatan.
b.       Kalau dijual kepada orang kafir, maka hukumnya haram dan tidak sah, kecuali azimat tersebut tidak berisi tulisan al-Qur`an, asma’ mu’addhom atau ilmu syara’, maka hukumnya boleh dan sah jikalau si penjual tidak mengetahui bahwa azimat tersebut akan digunakan untuk memusuhi orang Islam.
Pengambilan ibarat:
1.      Bughyatul Mustarsyidin, hal. 124
2.      I’anatut Tholibin, juz III, hal. 8
وفى بغية المسترشدين، ص 124 ، مانصه:
لايصح بيع نحو الكلب والثياب والاوانى المكتوب فيها قرأن أو اسم معظم او علم شرعى ولو معلقا فى تميمة لكافر وان تحقق احترامه له اتفاقا -إلى أن قال- اما بيعها للمسلم فيحل مطلقا نعم ان ظن انه لا يصونها عن النجاسة حرم لاعانتها على معصية او لايحترمها كإدخالها الخلاء كرّه. اهـ
وفى إعانة الطالبين، ج 3 ص 8 ،مانصه:
(قوله بخلاف غير الة الحرب الخ) اى فيصح بيعه للحربى (قوله ولو مما تتأتى) اى ولو كان ذلك الغير مما تتأتى الة الحرب منه كالحديد (قوله اذ لا يتعين جعله عدة حرب) فان ظن جعله عدة حرب حرم. اهـ
10.  Jual Bambu berikut Tunas-tunasnya
Pertanyaan:
Bagaimana hukumnya jual-beli satu  rumpun bambu beserta tunas-tunasnya, baik tunas-tunas itu sudah maujud atau belum maujud sewaktu aqad?
Jawaban:
Hukum jual-beli itu sah, dan tunas-tunasnya menjadi hak milik pembelinya.
Pengambilan ibarat:
Al-Jamal alal Manhaj, juz III, hal. 195-196
وفى حاشية الجمل على المنهج، ج 3 ص 195-196، مانصه:
(ويدخل فى بيع شجرة رطبة اغصانها الرطبة وورقها) -إلى أن قال- (وكذا) تدخل (عروقها) ولو يابسة بقيد زدته بقولى (ان لم يشترط قطع والا فلا تدخل عملا بالشرط (قوله وكذا عروقها) -إلى أن قال- ولو تفرع عن الشجرة شجرة اخرى استحق ابقاء ذلك كالاصل سواء علم استخلافها كالموزام لا على اوجه الاحتمالات -إلى أن قال- وقضية ما تقرر دخول اولاد الشجرة الموجودة والحادثة بعد البيع وهو كذلك فيما يظهر ان علم انها منها سواء انبتت من جذعها او من عروقها التى بالارض لانها حينئذ كاغصانها بخلاف اللاصق بها مع مخالفة منبته لمنبتها لانه اجنبى عنها اهـ.
11.  Menjual Daging/Kulit Qurban untuk Pembangunan Masjid
Pertanyaan:
Bagaimana hukumnya menjual daging atau kulit qurban yang mana uangnya untuk dana pembangnan masjid/madrasah? Dan bagaimana pula hukumnya qurban tersebut?
Jawaban:
Hukum penjualan daging/kulit qurban tersebut, tafsil:
1.      Haram dan tidak sah, apabila yang menjualnya adalah mudlohhi (orang yang qurban) atau orang kaya yang telah menerima daging/kulit dari mudlohhi. Selain itu ia wajib menggantinya apabila dijual kepada selain mustahiq (orang faqir), dan bila dijual kepada mustahiq maka ia wajib mengembalikan uangnya dan daging/kulit yang telah diterima menjadi sodaqoh.
2.      Boleh dan Sah, apabila yang menjualnya adalah si penerima qurban lagi pula faqir.
Keterangan:
Hukum penjualan tidak terikat dengan ditasarrufkan ke masjid atau madrasah.
Pengambilan ibarat:
1.      As-Syarqowi, juz II, hal. 21
2.      Al-Mauhibah Dzawil Fadlol, juz IV, hal. 295
3.      Al-Bajuri, juz II, hal. 301 dan 295
4.      Kifayatul Akhyar, juz II, hal. 295
وفى الشرقاوى، ج 3 ص 21، مانصه:
(قوله ولا بيع لحم اضحية الخ) ومثل اللحم الجلد والشعر والصوف ومحل امتناع ذلك فى حق المضحى اما من انتقل اليه اللحم او نحوه فان كان فقيرا جاز له البيع او غنيا فلا -إلى أن قال- ولا فرق فى الاضحية بين الواجبة والمندوبة. اهـ
وفى ترشيح المستفيدين، ص 201، مانصه:
وللفقير التصرف فيه ببيع وغيره بخلاف الغنى اذا أرسل اليه شيئ او اعطيه فانما يتصرف فيه بنحو اكل وتصدق وضيافة لان غايته انه كالمضحى والقول بانهم اى الاغنياء يتصرفون فيه بما شاؤا ضعيف. اهـ
وفى الباجورى، ج 2 ص 301، مانصه:
(ولا يبيع) اى يحرم على المضحى بيع شيئ (من الاضحية) اى من لحمها او شعرها او جلدها. (قوله ولا يبيع) اى ولا يصح البيع مع الحرمة -إلى أن قال- لكن البيع صورة يقع الموقع ان كان المشترى من اهلها بان كان فقيرا فيقع صدقة له ويسترد الثمن من البائع. اهـ
وفى موهبة ذوى الفضل، ج 2 ص 301، مانصه:
فان اكل الجميع ضمن الواجب وهو ما ينطلق عليه الاسم فيشترى بثمنه لحما. اهـ
وفى الباجورى، ج 2 ص 295، مانصه:
والحاصل ان القيود ثلاثة الاول كونها من النعم الثانى كونها فى يوم العيد وايام التشريق ولياليها الثالث كونها تقربا الى الله تعالى
وفى كفاية الاخيار، ج 2 ص 241، مانصه:
ولا يجوز له ان يأكل منها شيئا قياسا على جزاء الصيد ودماء الجبرنات فلو اكل منها شيئا غرم ولا يغرمه اراقة دم ثانيا لانه قد فعله. اهـ
12.  Menjual Kelapa dengan Sabutnya
Pertanyaan:
Bagaimana hukumnya menjual kelapa yang masih dalam sabutnya, atau barang-barang lain yang belum diketahui (belum tampak mata) sebelum aqad?
Jawaban:
Hukum jual-beli tersebut sah, menurut pendapatnya imam Hanafi, Maliki dan Hambali serta sebagian pendapat madzhab Syafi’i. Akan tetapi menurut pendapatnya imam Syafi’i dalam qoul Jadid, hukumnya tidak sah.
Pengambilan ibarat:
Ahkamul Fuqoha`, juz I, hal. 23

وفى أحكام الفقهاء، ج 1 ص 23، مانصه:
ما قولكم فيمن اشترى شيئا لايراه قبل العقد كاللبن فى إنائه والبصل فى النرجيل فى قشره العليا فهل يصح البيع أم لا؟
ج: اختلف العلماء فى صحة ذلك البيع قيل انه صحيح وعليه الائمة الثلاثة وقيل لا وهو القول الجديد الاظهر قال فى شرح سلم التوفيق فى باب الربا ص 53 مانصه: ويحرم بيع مالم يره قبل العقد حذرا من الغرر اى البيع المشتمل على الغرر فى البيع قال الحصنى وفى صحة بيع
13.  Membeli Barang yang Memakai “Kupon Berhadiah”
Diskripsi masalah:
Banyak kita jumpai perusahaan-perusahaan yang mengadakan promosi untuk memikat minat pembeli. Promosi tersebut antara lain dengan memberi hadiah kepada para pembeli, yang ada kalanya melalui undian dan ada yang langsung ditulis di dalam sebagian bungkus dagangannya. Dengan demikian bagi yang beruntung bisa langsung mengambil hadiahnya.
Pertanyaan:
a.       Bagaimana hukumnya membeli barang-barang dagangan tersebut, baik karena tergiur hadiah atau tidak?
b.       Bagaimana hukumnya mengikuti undian berhadiah tersebut?
Jawaban:
a.       Hukum membeli barang-barang tersebut ditafsil:
1.       Apabila hadiah tersebut tidak mempengaruhi kenaikan harga, maka hukumnya sah tanpa khilaf.
2.       Apabila hadiah tersebut mempengaruhi kenaikan harga maka hukumnya ada tiga pendapat:
a)        Sah secara mutlak (ini menurut qoul ashoh)
b)       Tidak sah secara mutlak.
c)        Tidak sah apabila yang dimaksud membeli hadiah
Keterangan:
Jual-beli di sini disamakan dengan jual-beli amat mughoniyah (budak yang penyanyi).
b.      Hukum mengikuti undian berhadiah tersebut juga tafsil:
1.       Apabila kupon undian didapat dari pembelian yang sah (dengan jalan yang halal) dan hadiahnya terdiri dari barang yang halal, maka hukumnya boleh.
2.       Apabila kupon undian didapat dari pembelian yang tidak sah (dengan jalan yang haram) maka hukumnya haram sekalipun hadiahnya terdiri dari barang yang halal.
Pengambilan ibarat:
1.      Al-Majmu’, juz IX, hal. 254
2.      Ithafus Sadah, juz VI, hal. 464
3.      Is’adur Rofiq, juz II, hal. 102
4.      Talkhishul Murod, hal. 155
وفى المجموع على شرح المهذب، ج 9 ص 254، مانصه:
(فرع) فى بيع القينة بفتح القاف وهى الجارية المغنية فاذا كانت تساوى الفا بغير غناء والفين مع الغناء فان باعها بألف صح البيع بلا خلاف فان باعها بالفين ففيها ثلاثة اوجه ذكرها امام الحرمين وغيره (اصحها) يصح بيعها وبه قال أبو بكر الازدى لانها عين طاهرة منتفع بها فجاز بيعها باكثر من قيمتها كسائر الاعيان. (والثانى) لا يصح قاله ابوبكر المحمودى من اصحابنا لان الالف تصير فى معنى المقابل للغناء (والثالث) ان قصد الغناء بطل البيع والا فلا قال الشيخ ابو زيد المروزى قال الامام الحرمين القياس السديد هو الجزم بالصحة ذكره فى فروع منثورة عند كتاب الصداق. اهـ
وفى اتحاف السادة، ج 6 ص 464، مانصه:
وانما اخذ من قوله انه لا يصح بيع الجارية المغنية على انها مغنية ومن نصه فى الجارية انه اذا وجدها مغينة كان له الرد وهذا لا يدل على التحريم فانه يجوز ان يكون عنده حلالا ويمتنع البيع لامر اخر اما لكونه غير منضبط وانه لا يقابل العوضية شرعا كما ان عسيب الفحل جائز ولا يصح العقد عليه ببيع ولا اجارة. اهـ
وفى اسعاد الرفيق، ج 2 ص 102، مانصه:
(وكل ما فيه قمار) وصورته المجمع عليها ان يخرج العوض من الجانبين مع تكافئهما وهو المراد من الميسر فى الاية ووجه حرمته ان كان كل واحد مترددا بين ان يغلب صاحبه فيغنم او يغلبه فيغرم فان عدلا عن ذلك الى حكم السبق والرمي بان ينفرد احد اللاعبين باخراج العوض ليأخذ منه ان كان مغلوبا وعكسه ان كان غالبا فالاصح حرمته ايضا. اهـ
وفى تلخيص المراد، ص 155، مانصه:
(مسئلة) ما يأخذه المالك من المستأجر وقت عقد الاجارة غير الاجرة ان كان يدفعه اليه بطيب نفس من غير اكراه حل تناوله ويكون فى معنى الهدية ولا يحتاج الى لفظ ولا يؤثر فى ذلك كونه فى مقابلة المعقد. اهـ

Komentar

Postingan populer dari blog ini

PERBEDAAN AMIL DAN PANITIA ZAKAT

 PERBEDAAN   AMIL DAN PANITIA ZAKAT 1- Amil adalah wakilnya mustahiq. Dan Panitia zakat adalah wakilnya Muzakki. 2- Zakat yang sudah diserahkan pada amil apabila hilang atau rusak (tidak lagi layak di konsumsi), kewajiban zakat atas muzakki gugur. Sementara zakat yang di serahkan pada panitia zakat apabila hilang atau rusak, maka belum menggugurkan kewajiban zakatnya muzakki. - (ﻭﻟﻮ) (ﺩﻓﻊ) اﻟﺰﻛﺎﺓ (ﺇﻟﻰ اﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﻛﻔﺖ اﻟﻨﻴﺔ ﻋﻨﺪﻩ) ﺃﻱ ﻋﻨﺪ اﻟﺪﻓﻊ ﺇﻟﻴﻪ ﻭﺇﻥ ﻟﻢ ﻳﻨﻮ اﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﻋﻨﺪ اﻟﺪﻓﻊ ﻟﻠﻤﺴﺘﺤﻘﻴﻦ * ﻷﻧﻪ ﻧﺎﺋﺒﻬﻢ ﻓﺎﻟﺪﻓﻊ ﺇﻟﻴﻪ ﻛﺎﻟﺪﻓﻊ ﻟﻬﻢ ﺑﺪﻟﻴﻞ ﺃﻧﻬﺎ ﻟﻮ ﺗﻠﻔﺖ ﻋﻨﺪﻩ اﻟﺰﻛﺎﺓ ﻟﻢ ﻳﺠﺐ ﻋﻠﻰ اﻟﻤﺎﻟﻚ ﺷﻲء ﻭاﻟﺴﺎﻋﻲ ﻓﻲ ﺫﻟﻚ ﻛاﻟﺴﻠﻄﺎﻥ.* - {نهاية المحتاج جز ٣ ص ١٣٩} - (ﻭﻟﻮ ﺩﻓﻊ ﺇﻟﻰ اﻟﺴﻠﻄﺎﻥ) ﺃﻭ ﻧﺎﺋﺒﻪ ﻛﺎﻟﺴﺎﻋﻲ (ﻛﻔﺖ اﻟﻨﻴﺔ ﻋﻨﺪﻩ) ﺃﻱ ﻋﻨﺪ اﻟﺪﻓﻊ ﺇﻟﻴﻪ ﻭﺇﻥ ﻟﻢ ﻳﻨﻮ اﻟﺴﻠﻄﺎﻥ ﻋﻨﺪ اﻟﺼﺮﻑ؛ * ﻷﻧﻪ ﻧﺎﺋﺐ اﻟﻤﺴﺘﺤﻘﻴﻦ ﻓﺎﻟﺪﻓﻊ ﺇﻟﻴﻪ ﻛﺎﻟﺪﻓﻊ ﺇﻟﻴﻬﻢ ﻭﻟﻬﺬا ﺃﺟﺰﺃﺕ ﻭﺇﻥ ﺗﻠﻔﺖ ﻋﻨﺪﻩ ﺑﺨﻼﻑ اﻟﻮﻛﻴﻞ* ﻭاﻷﻓﻀﻞ ﻟﻹﻣﺎﻡ ﺃﻥ ﻳﻨﻮﻱ ﻋﻨﺪ اﻟﺘﻔﺮﻗﺔ ﺃﻳﻀﺎ.. - {تحفة المحتاج جز ٣ ص ٣٥٠} 3- Menyerahkan zakat pada amil hukumnya Afdhol (lebih utama) daripada di serahkan sendiri oleh muzakki pada m

MEMBERIKAN ZAKAT FITRAH KEPADA USTADZ

PENGERTIAN FII SABILILLAH MENURUT PERSPEKTIF EMPAT MADZHAB. Sabilillah ( jalan menuju Allah ) itu banyak sekali bentuk dan pengamalannya, yg kesemuanya itu kembali kepada semua bentuk kebaikan atau ketaatan. Syaikh Ibnu Hajar alhaitamie menyebutkan dalam kitab Tuhfatulmuhtaj jilid 7 hal. 187 وسبيل الله وضعاً الطريقة الموصلةُ اليه تعالى (تحفة المحتاج جزء ٧ ص ١٨٧) Sabilillah secara etimologi ialah jalan yang dapat menyampaikan kepada (Allah) SWT فمعنى سبيل الله الطريق الموصل إلى الله وهو يشمل كل طاعة لكن غلب إستعماله عرفا وشرعا فى الجهاد. اه‍ ( حاشية البيجوري ج ١ ص ٥٤٤)  Maka (asal) pengertian Sabilillah itu, adalah jalan yang dapat menyampaikan kepada Allah, dan ia mencakup setiap bentuk keta'atan, tetapi menurut pengertian 'uruf dan syara' lebih sering digunakan untuk makna jihad (berperang). Pengertian fie Sabilillah menurut makna Syar'ie ✒️ Madzhab Syafi'ie Al-imam An-nawawie menyebutkan didalam Kitab Al-majmu' Syarhulmuhaddzab : واحتج أصحابنا بأن المفهوم في ا

Tata Cara Shalat Bagi Pengantin Saat Walimah Ursy

 *Tata Cara Shalat Bagi Pengantin Saat Walimah Ursy* Maklum diketahui bahwa ketika seseorang mengadakan acara walimah, maka penganten, bahkan ibu penganten dan keluarga terdekat, merias wajah dengan make up yang cukup tebal. Acara walimah ini biasanya memakan waktu berjam-jam bahkan tak jarang belum selesai sampai waktu shalat tiba. Maka bagaimanakah tata cara thaharah dan shalat bagi wanita yang memakai riasan ini? Solusi 1: Menghapus riasan wajah dan shalat sesuai waktunya Perlu diketahui bahwa salah satu syarat sah wudhu adalah tidak terdapat hal yang menghalangi tersampainya air wudhu ke anggota badan yang wajib dibasuh, tentu penggunaan make up yang tebal sudah pasti menghalangi air wudhu. Maka bagi wanita yang memakai riasan pengantin tersebut tidak boleh berwudhu kecuali sudah menghapus bersih riasan yang ada di wajah, sehingga yakin jika air wudhu benar-benar mengenai anggota wudhu, tidak cukup hanya dengan mengalirkan air tanpa terlebih dahulu menghapus make up nya seperti yan